ترامپ می‌گوید مهلت پوتین برای رسیدن به آتش‌بس را کوتاه می‌کند

بهنام درفشی

4

رئیس‌جمهور دونالد ترامپ اعلام کرد که مهلت خود را برای رهبر روسیه، ولادیمیر پوتین، برای رسیدن به آتش‌بس با اوکراین کوتاه‌ ترخواهد کرد و در صورت عدم توافق، تحریم‌های اقتصادی احتمالی را اعمال خواهد کرد. این موضوع فشارها را بر مسکو برای پایان دادن به جنگ افزایش می‌دهد.
ترامپ روز دوشنبه در اسکاتلند و در جریان مذاکرات با نخست‌ وزیر بریتانیا، کیر استارمر، به خبرنگاران گفت: «می‌خواهم مهلت جدیدی حدود ۱۰ یا ۱۲ روز از امروز تعیین کنم.»
او افزود: «احتمالاً امشب یا فردا اعلام می‌کنم، اما دلیلی برای انتظار نیست. اگر جواب را می‌دانید...» و این جمله را در حالی گفت که از پوتین به دلیل رد درخواست‌های قبلی برای آتش‌بس ابراز ناامیدی کرد.
پایان دادن به این درگیری برای رئیس‌جمهور آمریکا که در زمان کاندیداتوری خود وعده داده بود جنگ روسیه و اوکراین و همچنین جنگ میان اسرائیل و حماس را به سرعت حل کند، دشوار بوده است.
ترامپ در ۱۴ ژوئیه ابتدا مهلت ۵۰ روزه‌ای به روسیه داد که تا ۲ سپتامبر ادامه داشت و تهدید کرد در صورت ادامه درگیری‌ها تحریم‌های سختی علیه پوتین اعمال خواهد کرد. اما این تهدید نتوانست جنگ را متوقف کند و پوتین حملات موشکی و پهپادی خود را به شهرهای اوکراین افزایش داد.
کرملین تاکنون به طور رسمی درباره مهلت جدید ترامپ اظهار نظر نکرده است. پس از اعلام ترامپ، ارزش روبل روسیه بیش از ۲ درصد کاهش یافت و به زیر ۸۱ روبل در برابر دلار رسید که کمترین نرخ از اواسط ماه مه تاکنون است. همچنین قیمت نفت پس از اظهارات ترامپ افزایش یافت، زیرا نگرانی‌هایی وجود دارد که تنش‌های رو به رشد بین آمریکا و روسیه جریان نفت را تهدید کند.
ترامپ همچنین گفت: «کاری که می‌کنم این است که تحریم‌های ثانویه اعمال خواهیم کرد، مگر اینکه به توافق برسیم، شاید به توافق برسیم، نمی‌دانم.»
اوایل این ماه، ترامپ اعلام کرد در صورت ادامه درگیری‌ها ۱۰۰ درصد تعرفه بر روسیه اعمال خواهد کرد. تحریم‌های ثانویه شامل کشورهایی می‌شود که از روسیه کالاهایی مانند نفت خریداری می‌کنند. واشنگتن و دیگر متحدان کیف این خریدها را حمایت ضمنی از روسیه می‌دانند که به اقتصاد آن کمک می‌کند و تحریم‌ها را تضعیف می‌کند.
لینزی گراهام، سناتور جمهوری‌خواه کارولینای جنوبی و از متحدان نزدیک ترامپ، حمایت دوحزبی برای قانونی که تحریم‌های سخت‌تری علیه روسیه اعمال کند، جلب کرده است.
با این حال، ترامپ پیش از این تهدید به اعمال تحریم‌های اقتصادی علیه پوتین کرده اما تعلل کرده بود تا فضای مذاکره را حفظ کند. اجرای تهدید تحریم‌های ثانویه می‌تواند به هند و چین، دو شریک تجاری بزرگ، آسیب برساند، در حالی که ترامپ به دنبال توافق کاهش تعرفه‌ها و موانع تجاری با دهلی نو و مذاکرات فعلی در استکهلم برای تمدید آتش‌بس تجاری با پکن است.
چارلز لیچفیلد، معاون مرکز ژئو اقتصاد شورای آتلانتیک در واشنگتن، گفت: «فکر می‌کنم کاهش مهلت بخشی از واکنش به این است که مهلت اولیه ۵۰ روزه کمی طولانی به نظر می‌رسید.» او افزود: «همیشه تمایل هست کمی به پوتین فرصت داده شود.»
او همچنین گفت که احتمال اعمال تعرفه‌های بالای ۱۰۰ درصد بر خریداران بزرگ انرژی روسیه مانند چین، هند و اتحادیه اروپا در شرایط پیچیده مذاکرات تجاری کم است. «فکر می‌کنم همه این موضوع را درک می‌کنند.» و اشاره کرد که رویکردی تدریجی‌تر با نرخ‌های ۱۰ تا ۲۰ درصد ممکن است امکان‌پذیر باشد.
 

ناامیدی ترامپ از پوتین 

تهدید جدید ترامپ – و کوتاه‌تر شدن مهلت تعیین‌شده برای پوتین – نشان‌دهنده افزایش ناامیدی او از رهبر روسیه است.
ترامپ روز دوشنبه گفت: «دیگر خیلی علاقه‌ای به صحبت کردن ندارم. او [پوتین] حرف می‌زند. گفت‌وگوهای خوبی داریم، بسیار محترمانه و دلنشین... و بعد، شب بعد، مردم می‌میرند – وقتی یک موشک به شهری برخورد می‌کند.»
ترامپ در بازگشت به قدرت، وعده داده بود که جنگ روسیه و اوکراین را به‌سرعت پایان دهد و به روابط شخصی‌اش با پوتین استناد کرده بود. اما این تلاش‌ها تاکنون به نتیجه نرسیده‌اند، چرا که مسکو همچنان خواسته‌های حداکثری در مورد قلمرو اوکراین را مطرح کرده و درخواست‌ها برای دیدار رودررو با رئیس‌جمهور اوکراین، ولودیمیر زلنسکی، را رد کرده است.
در ابتدا، ترامپ خشم خود را متوجه زلنسکی می‌دانست و او را مانعی برای صلح معرفی می‌کرد، اما در هفته‌های اخیر نشانه‌هایی از افزایش نارضایتی از پوتین نشان داده و او را به عدم صداقت در تلاش برای پایان دادن به جنگ متهم کرده – علی‌رغم تماس‌های متعدد و ماه‌ها دیپلماسی.
متحدان ناتو نیز فشارها بر پوتین را افزایش می‌دهند. آلمان در حال انجام مذاکرات پیشرفته با ایالات متحده و سایر متحدان است تا سامانه‌های دفاع هوایی پاتریوت بیشتری به اوکراین تحویل دهد. دولت زلنسکی دفاع هوایی را اولویت اصلی خود اعلام کرده، به‌ویژه پس از هفته‌ها حملات روسیه به شهرهای اوکراین.
گرچه مذاکرات پیشین میان اوکراین و روسیه در استانبول منجر به تبادل اسرا شد، اما در خصوص پایان دادن به جنگی که با تهاجم روسیه در فوریه ۲۰۲۲ آغاز شد، هیچ پیشرفتی حاصل نشده است.
ترامپ گفت: «روسیه می‌توانست بسیار ثروتمند باشد، می‌توانست مثل هیچ کشور دیگری شکوفا شود»، و افزود که پوتین علاقه خود به انجام توافق‌های تجاری را ابراز کرده است. «او همیشه درباره‌اش صحبت می‌کند.»
او ادامه داد: «روسیه منابع ارزشمندی دارد» و منابع عناصر خاکی کمیاب (rare earth) روسیه را به عنوان هدفی احتمالی برای تجارت مطرح کرد: «آن‌ها عناصر خاکی کمیاب زیادی دارند، درست است؟ تقریباً هر نوعی که بشود تصور کرد دارند.